STJÖ2HJ05 - Stjörnufræði

Einingafjöldi: 5
Þrep: 2
Nokkuð ítarleg umfjöllun um helstu atriði nútíma stjarnvísinda: (1) sólkerfið, myndun þess og þróun; (2) sólin og aðrar sólstjörnur, myndun þeirra, þróun og lokastig (hvítir dvergar, nifteindastjörnur og svarthol); (3) heimur vetrarbrautanna og kortlagning alheimsins, og (4) heimsfræði, upphaf alheims og þróun til vorra daga, örbylgjukliðurinn og myndun frumefnanna, hulduefni, hulduorka og endalok alheims.

Þekkingarviðmið

Nemandi skal hafa öðlast þekkingu og skilning á:

  • himinhvelfingunni, kvartilskiptum, myrkvum og ýmsum öðrum himinfyrirbærum
  • uppruna og eðli sólkerfisins
  • myndun, þróun og eðli sólstjarna
  • hvítum dvergum, rauðum risum, sprengistjörnum, nifteindastjörnum og svartholum
  • hugtökum í heimsfræði, t.d. þversögn Olbers, lögmáli Hubble, örbylgjukliðnum, Miklahvelli, hulduefni og hulduorku
  • hugmyndum um líf í alheimi

Leikniviðmið

Nemandi skal hafa öðlast leikni í að:

  • vinna með samband sýndarbirtu, reyndarbirtu og fjarlægðar
  • nota þriðja lögmál Keplers og lögmál Hubbles
  • tengja staðsetningu og kvartil Tungls við áttahring
  • nota sjónauka til stjörnuskoðunar
  • nota hugbúnað í farsímum til að þekkja stjörnur og stjörnumerki

Hæfniviðmið

Nemandi skal geta hagnýtt þá almennu þekkingu og leikni sem hann hefur aflað sér til að:

  • útskýra myndun og þróun reikistjarna
  • tengja þróun stjarna við daglegt líf á Jörðinni
  • tengja þróun stjarna við HR-grafið
  • afla sér frekari þekkingar á fyrirbærum stjörnufræðinnar
  • útskýra undur alheimsins og kosmískt samhengi lífs á Jörðu
  • meta upplýsingar og fréttir af stjörnufræði í daglegu lífi
Nánari upplýsingar á námskrá.is